Al jaren wordt gezegd dat je volkoren moet eten, maar wat betekent het eigenlijk als er ‘volkoren’ op staat en is het echt zo goed? Onlangs besteedde ‘Keuringsdienst van waarde’ uitgebreid aandacht aan Volkoren.

Waarom eigenlijk volkoren?

Volkoren graanproducten zijn gemaakt van de hele (vermalen) graankorrel. Denk aan volkorenbrood, volkoren pasta, zilvervliesrijst, bulgur en volkoren couscous. Het eten van volkoren producten verlaagt risico op bepaalde hartziekten en diabetes type 2. Verder zijn volkoren graanproducten een belangrijke leverancier van koolhydraten, vezels, ijzer en B-vitamines. Om te profiteren van de gezondheidswinst en van de belangrijke voedingsstoffen, geldt het advies om er voldoende van te eten en witte graanproducten zoveel mogelijk te vervangen door volkoren varianten.

Volkoren graanproducten bevatten meer vezels dan graanproducten gemaakt van bloem. De gezondheidseffecten van volkoren graanproducten worden in ieder geval voor een deel toegeschreven aan graanvezels. Het is aangetoond dat graanvezels bijdragen aan:

• Een goede darmwerking.
• Lager risico op ziekten, zoals darmkanker, hartziekten en diabetes type 2.

De vezels spelen een belangrijke rol, omdat ze zich in de darmen gedragen als een soort spons. Ze vullen zich met water, waardoor het volume in de darmen toeneemt. Dit zorgt voor een langer verzadigd gevoel. Daar komt bij dat vezels de doorgang van voedsel in de darmen vertragen. Dit zorgt ervoor dat je minder eet. Bijkomend voordeel is dat ze geen calorieën leveren.

Het ene volkoren is het andere niet!

Producten worden vaak in een volkoren jasje gestopt, terwijl de kans bestaat dat je niet eens volkoren eet.  De Keuringsdienst van Waarde spreekt Jaap Seidell, hoogleraar voeding en overgewicht aan de VU. “Volkoren is volgens mij echt een marketingterm,” laat Seidell weten. “Het is maar een verkooptrucje, omdat soms maar de helft uit volkoren bestaat of minder.” Het Voedingscentrum adviseert vooral volkoren te eten, want in volkoren zitten veel vezels. De aanbeveling is om 30 tot 40 gram vezels per dag te eten.

Als er volkoren op een broodverpakking staat, dan weet je zeker dat het brood gemaakt is van volkorenmeel. Deze definitie is vastgelegd in het Warenbesluit Meel en brood. Alle goede voedingsstoffen van de graankorrel zitten er nog in verwerkt. Voor andere producten bestaat deze wetgeving niet.

We worden genept!

Veel crackers, knäckebröd, beschuit of koekjes hebben een volkoren variant. En terwijl je denkt dat je gezond(er) eet, hoeft dat helemaal niet zo te zijn. Vaak bestaat het product maar voor een deel uit volkorenmeel. In sommige gevallen is er helemaal geen volkorenmeel gebruikt. In veel gevallen zou zo’n product volgens de Warenwet het stempel ‘bruin’ krijgen. Het woord volkoren op de voorkant van een verpakking zegt uiteindelijk weinig over de inhoud. Als je bijvoorbeeld één koekje volkoren San Francisco van Verkade eet, krijg je maar 0,5g voedingsvezel binnen. Een Cracotte volkoren cracker van LU is goed voor 0,6 gram vezel. Eet je 40 van zulke crackers, dan kom je aan de dagelijks aanbevolen hoeveelheid voedingsvezels.

Zijn de volgende producten een volkorenfeit of een volkorenfabel?

Crackers

Volkoren Cracotte van Lu Volkoren fabel: Er zit 65,8 procent volkorentarwemeel in Lu Cracotte Crackers.1 cracker bevat 0,6g voedingsvezel. Om aan je dagelijkse aanbevolen hoeveelheid vezels te komen, zou je 66 crackers moeten eten.	Luchtige volkoren crackers van AH Volkoren fabel: Er zit slecht 52 procent volkorentarwemeel in deze luchtige volkoren crackers.1 cracker bevat 1g voedingsvezel. Na 40 crackers heb je genoeg vezels binnen.

Knäckebrod

Wasa volkoren knäckebröd Volkoren feit: Dit product is 100 procent volkoren. Er is 106 g volkoren rogge gebruikt om 100 g product te bakken. 1 knäckebröd zorgt voor 2,6g voedingsvezel. Door het eten van 15 knäckebröd, heb je uiteindelijk veertig voedingsvezels binnen.

Bolletje volkoren knäckebröd Volkoren fabel: Er is voornamelijk tarwemeel toegevoegd, waarvan 54 procent volkoren is. Tarwemeel is een combinatie van volkorentarwemeel en tarwebloem. De kiem is hierbij verwijderd en alleen de buitenste laag van de graankorrel blijft over. De zemelen zijn dus nog wel behouden. Het is dus geen volkorenmeel meer. Uiteindelijk bestaat dit product uit maar 4 procent volkorenroggemeel. 1 knäckebröd bevat 1,5g voedingsvezel. Met ongeveer 26 knäckebröd kom je aan de dagelijkse vezelaanbeveling.

Beschuit

AH Volkoren beschuit Volkoren fabel: Deze beschuiten bestaan voor 78 procent uit volkorentarwemeel. 1 beschuitje bevat 1,2g voedingsvezel. Om genoeg vezels binnen te krijgen, zou je 33 beschuitjes moeten eten	Bolletje volkoren beschuit Volkoren fabel: Bolletje volkoren beschuitjes bestaan uit alleen maar tarwemeel. Hiervan is wel 80 procent volkoren. 1 beschuitje zorgt voor 1,2 voedingsvezel. Net zoals de Albert Heijn beschuiten, heb je na 33 stuks genoeg vezels binnen.

Biscuit

AH Volkoren biscuit Volkoren fabel: Ook in deze biscuit is alleen maar tarwemeel toegevoegd. Hiervan is 71 procent volkoren. De hele graankorrel bevindt zich dus niet meer in dit product. 1 koekje zorgt voor 0,7 voedingsvezel. Om elke dag genoeg vezels tot je te nemen, moet je in het geval van deze volkoren biscuits er 61 eten.	Volkoren San Francisco koekjes van Verkade Volkoren fabel: Dit product bevat maar een heel klein percentage volkoren. Deze koekjes bestaan voor 61 procent uit tarwebloem. Om het wel als volkoren te bestempelen, is er 9 procent zemel en 1 procent kiem toegevoegd. 1 koekje bevat 0,5g voedingsvezel. Na het eten van 83 koekjes, heb je de aanbevolen hoeveelheid vezels binnen.

Ontbijtkoek

Peijnenburg volkoren ontbijtkoek Volkoren fabel: De Peijnenburg ontbijtkoek bestaat voor 22 procent uit rogge volkorenmeel. 1 plak ontbijtkoet bevat ongeveer 1,4g voedingsvezel. Eet je rond de 30 plakken ontbijtkoek, dan zit je goed qua voedingsvezels.	AH volkoren ontbijtkoek Volkoren fabel: Deze ontbijtkoek bevat minder dan een vijfde volkorenroggemeel, namelijk 17% procent. 1 plak ontbijtkoek zorgt voor 1.1g voedingsvezel. Om de aanbevolen hoeveelheid vezels binnen te krijgen, moet je hier 35 plakken van nemen.

Voor mezelf kan ik zeggen dat ik in elk geval een score heb van 1 op de 8 🙂 Het WASA knäckebröd is gelukkig wel door de ballotage gekomen! Jippie. En gelukkig is de term volkoren bij brood wel beschermd, dus daar weet ik dat ik goed zit. Ik vond het verrassend en misschien ook wel teleurstellend te zien hoeveel ‘misbruik’ er eigenlijk van de term gemaakt wordt.

Liesbeth